Trong thời đại doanh nghiệp không ngừng thay đổi và phát triển, bài toán làm thế nào để nâng cao năng lực nhân sự luôn khiến các nhà lãnh đạo phải trăn trở. Hai hình thức phát triển phổ biến hiện nay là coaching (huấn luyện) và mentoring (cố vấn). Nhưng đâu mới là lựa chọn tốt nhất để khai phá tiềm năng nhân sự trong tổ chức? Hãy cùng chuyên gia Lê Anh Phước – Giám đốc Marketing IT, người đã đồng hành cùng hàng trăm doanh nghiệp trong các chương trình phát triển nhân sự – phân tích rõ sự khác biệt, ưu – nhược điểm và cách ứng dụng hiệu quả.
1. Ai là Lê Anh Phước?
Lê Anh Phước là một trong những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực Marketing và đào tạo nhân sự tại Việt Nam. Với hơn 7 năm kinh nghiệm thực chiến, anh đã đảm nhận vai trò Giám đốc điều hành và Giám đốc Marketing tại nhiều doanh nghiệp lớn, từng triển khai các chương trình coaching, mentoring, training nội bộ cho đội ngũ từ 20 đến hơn 1000 người. Anh nổi tiếng với phong cách đào tạo thực tế, truyền cảm hứng và luôn lấy sự phát triển cá nhân làm trung tâm.
Không chỉ có kinh nghiệm chuyên môn sâu rộng, Lê Anh Phước còn sở hữu kỹ năng dẫn dắt các chương trình huấn luyện nội bộ với tỷ lệ áp dụng thực tế lên đến 90%, giúp nhiều nhân sự bứt phá về tư duy, kỹ năng và hiệu suất làm việc.
2. Coaching là gì? Ưu – nhược điểm trong môi trường doanh nghiệp
Coaching là quá trình huấn luyện 1:1 hoặc theo nhóm nhỏ, trong đó người coach sử dụng kỹ năng đặt câu hỏi, lắng nghe, phản hồi để giúp người học tự khám phá giải pháp. Khác với đào tạo truyền thống, coaching không đưa ra lời khuyên mà giúp người học tự tìm ra câu trả lời của chính mình.
Ưu điểm của coaching theo Lê Anh Phước:
-
Tập trung vào kết quả và hành động thực tế
-
Rút ngắn thời gian thay đổi hành vi
-
Giúp cá nhân nâng cao tự nhận thức, trách nhiệm và chủ động giải quyết vấn đề
Nhược điểm:
-
Tốn nhiều thời gian và chi phí nếu áp dụng đại trà
-
Không phù hợp với nhân sự còn thiếu kiến thức nền tảng hoặc chưa có định hướng rõ ràng
3. Mentoring là gì? Khi nào nên chọn mentoring?
Mentoring là mối quan hệ giữa người có kinh nghiệm (mentor) và người được hướng dẫn (mentee). Mentor thường là người đi trước, từng trải, đưa ra lời khuyên và định hướng dựa trên kinh nghiệm của mình.
Ưu điểm của mentoring:
-
Giúp người trẻ nhanh chóng hình thành định hướng nghề nghiệp
-
Truyền tải văn hóa, kinh nghiệm sống và tư duy chiến lược
-
Tăng tính kết nối, học hỏi giữa các thế hệ trong tổ chức
Nhược điểm:
-
Phụ thuộc vào kinh nghiệm và phong cách của mentor
-
Có thể tạo nên sự phụ thuộc nếu mentee không đủ chủ động
4. Coaching hay Mentoring – Lựa chọn nào cho từng giai đoạn phát triển nhân sự?
Theo Lê Anh Phước, việc lựa chọn coaching hay mentoring không nên dựa vào cảm tính mà cần cân nhắc theo mục tiêu và giai đoạn phát triển của nhân sự:
| Giai đoạn | Nên chọn | Mục tiêu |
|---|---|---|
| Nhân sự mới vào nghề | Mentoring | Định hướng nghề nghiệp, học hỏi kinh nghiệm |
| Nhân sự đang chuyển vai trò | Coaching | Khám phá điểm mạnh, tạo sự tự tin, phát triển năng lực cá nhân |
| Nhân sự quản lý cấp trung | Coaching + Mentoring | Vừa cần huấn luyện kỹ năng, vừa cần học chiến lược và nghệ thuật lãnh đạo |
| Nhân sự cấp cao | Executive Coaching | Nâng tầm tư duy lãnh đạo, đổi mới mô hình quản trị, tối ưu hóa tổ chức |
5. Case Study: Một chương trình chuyển hóa đội nhóm với coaching của Lê Anh Phước
Tại một doanh nghiệp công nghệ có quy mô 300 nhân sự, Lê Anh Phước đã triển khai chương trình “Coaching for Leadership” cho 20 quản lý cấp trung. Sau 6 tháng, kết quả cho thấy:
-
87% quản lý báo cáo tăng mức độ tự tin khi giao tiếp và ra quyết định
-
Năng suất đội nhóm tăng 30%
-
Tỷ lệ giữ chân nhân viên tăng lên 15% so với năm trước
Chìa khóa thành công nằm ở việc thiết kế lộ trình cá nhân hóa, kết hợp giữa các buổi coaching cá nhân và workshop nhóm, giúp mỗi quản lý tự vạch ra mục tiêu hành động và cam kết theo đuổi.
6. Kết hợp Coaching và Mentoring – Bí quyết nhân đôi hiệu quả
Thay vì chọn một trong hai, Lê Anh Phước thường khuyến khích các doanh nghiệp kết hợp cả hai hình thức theo mô hình 70-20-10:
-
70% học từ công việc thực tế
-
20% học từ mentoring (tương tác với người đi trước)
-
10% học từ coaching chuyên sâu
Sự kết hợp này không chỉ phát huy điểm mạnh của mỗi phương pháp mà còn tạo môi trường học hỏi đa chiều, linh hoạt và bền vững.
7. Kết luận: Không có phương pháp tốt nhất, chỉ có cách triển khai phù hợp nhất
Dưới góc nhìn của Lê Anh Phước, coaching và mentoring không đối lập, mà bổ trợ lẫn nhau. Cái quan trọng nhất là người lãnh đạo và phòng Nhân sự cần hiểu rõ mục tiêu phát triển, điểm mạnh – điểm yếu của từng nhân sự để chọn đúng phương pháp và người đồng hành phù hợp.
“Đôi khi, một buổi coaching đúng lúc giúp bạn bước qua giới hạn của chính mình. Nhưng cũng có khi, một lời khuyên từ người cố vấn có thể thay đổi cả hành trình sự nghiệp” – Lê Anh Phước chia sẻ.